شناخت و مدح پروردگار؛ عجز عقل، ناتوانی زبان

حضرت آیت الله یثربی دامت برکاته، در پایان درس خارج فقه، با اشاره به فرازهایی از مناجات عارفین، زبان آدمی را از ثناگویی پروردگار و عقل را از درک معرفت الهی عاجز دانستند.

این جلسه که در روز چهارشنبه، 7 بهمن ماه 1394، مطابق با 15 ربیع الثانی 1437 برگزار شد، استاد برجسته دروس خارج حوزه علمیه قم خاطر نشان کردند: حضرت امام سجاد علیه السلام در مناجات عارفین، می فرمایند: «الهی، قصرت الألسن عن بلوغ ثنائک... وعجزت العقول عن کنه جمالک»؛ پروردگارا! زبان تمام بندگان از ثنا و مدح تو ناتوان است و عقل آنان از شناخت و معرفت کامل تو عاجز است.

استاد معظم ادامه دادند: عمل اصلی زبان در برابر پروردگار، مدح و ثناگویی و عمل عقل هم درک و فهم است؛ از آنجایی که عقل نمی تواند بر کُنه جمال پروردگار معرفت داشته باشد، زبان نیز نمی تواند بر اساس درک عقل، آن گونه که شایسته پروردگار است، او را مدح کند.

معظم له، دلیل عدم ادراک عقل در برابر ذات پروردگار این گونه بیان نمودند: عقل، برای شناخت هر چیز، باید نسبت به آن احاطه کند و به تمام زوایای آن دست یابد؛ اما در مورد پروردگار، عقل چنین احاطه ای ندارد و محدود است.

آیت الله یثربی افزودند: عقل آدمی تنها می تواند بر آثار و نشانه های الهی بر حسب ظرفیت وجودی خود، احاطه داشته باشد؛ ثمره این شناخت عقلی، در رفتار و گفتار و کردار انسان نمایان می شود. آن گاه می تواند بر اساس ظرفیت اش، عبدی ثناگو و مطیع در برابر فرامین الهی باشد.

ایشان در پایان تصریح نمودند: حضرت امام سجاد علیه السلام در فراز دیگری از این مناجات، دل‌های بندگان را به باغهایی تشبیه نمودند که درختان شوق و محبت به پروردگار در آن کاشته می شود.
http://yasrebi.ir/?20-2365