عدم سنجش کسى از اُمّت با مرتبه و مقام اهل بیت علیهم السلام

امیر مؤمنان على علیه السلام در سخنى مى فرماید:
لا یقاس بآل محمّد من هذه الأُمّة أحد ولا یسوّى بهم من جرت نعمتهم علیه أبداً؛1
هیچ کس با مرتبه و مقام خاندان پیامبر از اُمّت اسلامى سنجیده نمى شود و هیچ گاه کسانى که خود مشمول نعمت هاى اهل بیت هستند، با خود آنان برابر نمى شوند.
این عبارت شامل گفتارى همه جانبه است و آن چه مى فرماید: «و هیچ کس از این اُمّت با خاندان محمد سنجش نمى شود»؛ یعنى: در تمام رتبه ها و داشته ها؛
منظور از «از این اُمّت»؛ یعنى: و از دیگر اُمّت ها نیز کسى با شما سنجش نمى شود؛ و این به دلیل اولویّت اُمّت اسلامى بر دیگر اُمّت هاست؛ زیرا قرآن، اُمّت اسلامى را از تمام اُمّت ها برتر مى داند، آن جا که مى فرماید:
(کُنْتُمْ خَیْرَ أُمَّة أُخْرِجَتْ لِلنّاسِ)؛2
شما بهترین امتى هستید که براى مردم پدیدار شدید.
و منظور از «أحداً»: هر کس که باشد.
معناى «و برابرى نمى کند با آن ها...»: گرچه در ظاهر برترى داده شد، ولى به صورت قطعى برترى داده نخواهد شد.
«کسانى که مشمول نعمت هاى آن بزرگواران شده اند»، نعمت در این گفتار، شامل همه نعمت هاست.
«هرگز» نفى و انکار همیشگى است، یا این که هر نعمتى که بوده و خواهد بود تا همیشه زمان از اهل بیت علیهم السلام جارى خواهد بود.
این معناى بسیار دقیق و ظریف است که در ادامه برخى از موارد آن را توضیح خواهیم داد.3
امیر مؤمنان على علیه السلام با این گفتار باب برترى جویى بین پیامبران بزرگ الاهى و هم چنین فرشتگان بلند مرتبه خداوند را با اهل بیت علیهم السلام به طور کامل مى بندد تا چه رسد به سنجش آنان با اصحاب رسول و فرستاده پروردگار جهانیان.
یکى از پژوهش گران سنّى، نیکو و دادگرانه سخن گفته، آن جا که گوید:
هر کس یکى از اصحاب پیامبر را بر دیگر اصحاب برترى دهد، منظور او به یقین برترى دادن بر على نیست؛ زیرا على از اهل بیت پیامبر است.
پس برترین آفریدگان بعد از حضرت محمّد صلى اللّه علیه وآله خاندان او هستند، و این، همان واقعیّت و حقیقت است؛ زیرا آنان مانند پیامبر بر تمامى پیامبران الاهى برترى جستند و آنان مهتر آفریدگان در آفرینش، اخلاق و کمالات هستند.
چرا در آفرینش برترند؟ زیرا با پیامبر از یک نور و از یک ریشه و درخت آفریده شدند؛ همان گونه که از روایت هاى فراوان مورد اتّفاق همگان برمى آید:


1 . نهج البلاغه: 47.
2 . سوره آل عمران: آیه 110.
3 . ر.ک: ص 61 از همین کتاب.