تربت امام حسین علیه السلام



سفارش زیادی شده است که بر مهری که سجده میکنید و تسبیحی که برای ذکر گفتن استفاده می کنید ، از تربت مقدس کربلا باشد، چرا که ثواب آن نماز و ذکر چندین برابر میشود.

حال چگونه این تربت را نگهداری کنیم:

در سفر به کربلا و خرید تربت مقدس کربلا، ابتدا آن را به ضریح 6 گوشه امام حسین علیه السلام متبرک کرده و هنگام خارج شدن از کربلا، برای اینکه این تربت همچنان مقدس بماند و اثر خود را از دست ندهد، نقل است که «بسم الله الرحمن الرحیم» را در کاغذی نوشته و در کنار تربت قرار دهیم.چون نقل است که فرشتگانی دور تا دور کربلای معلی نگهبانی میدهند و اجازه ورود اجنه را به این مکان مقدس نمی دهند،ولی وقتی که این تربت را از کربلا خارج می کنی ، خود را به این تربت می زنند و اثر و نورانیت  تربت را از بین می برند.

عقیق: روایات در مورد آداب و دعاهایی که موقع برداشتن تربت از زمین کربلا یا موقع خوردن آن وارد شده متعدد و مختلف است، که چون از امور مستحبی به شمار می رود عمل کردن به هر یک بلا مانع است. در این بخش به برخی از این روایتها اشاره می کنیم .

امام صادق(ع) فرمود: خدای تبارک و تعالی تربت امام حسینرا شفای هر دردی و امان از هر ترسی قرار داده است. پس هرگاه کسی خواست آن را بردارد آن را بوسیده بر دیدگانش بگذارد و بر بدن خویش مالیده بگوید:

اللهم بحق هذه التربة و بحق من حل بها و ثوی فیها و بحق أبیه و امه و أخیه و الأئمة من ولده و بحق الملائکة الحافین به إلا جعلتها شفاء من کل داء و بزءاٌ من کل مرض و نجاة من کل افة و حزراً مما أخاف وأحذر؛ خداوندا به حق این تربت و به حق این عزیزی که در او جای گرفته و به خاک سپرده شده است، و به حق پدر و مادر و برادر و فرزندانش و به حق فرشتگانی که گرد او حلقه زده اند تو را سوگند می دهم که این تربت را شفا از هر بیماری، بهبودی از هر مرض، نجات و خلاصی از هر آفت، و پناه من از هر چیزی که از آن ترسناک هستم و حذر می کنم قرار دهی.» و پس از آن از تربت استفاده کند. راوی گوید: « من در تمام عمر همان گونه که حضرت فرمودند عمل کردم و خدا را شکر می کنم که هیچ مشکلی برایم پیش آمد نکرد. »

بر تو لازم است که از تربت امام حسین علیه السلام استفاده کنی  

جابر جعفی گوید: حضور امام پنجم حضرت باقر العلوم علیه السلام شرفیاب شده و از دردها و بیماریهای مختلف شکایت کردم و عرض کردم هر گاه بعضی مداوا می کنم به بعضی دیگر ضرر می رسد. حضرت فرمود: « علیک بتربة الحسین بن علی علیه السلام ؛ بر تو لازم است که از تربت امام حسین علیه السلام استفاده کنی .

عرض کردم: بسیار مصرف کرده ام، ولی نتیجه نگرفته ام.

جابر گوید: دیدم غضب در چهره مولایم نمودار شد. عرض کردم به خدا پناه می برم از غضب شما! حضرت با عصبانیت بلند شده و به اندازه یک حبه (خاک) در دست گرفته و عنایت فرمود و سپس فرمود: « از این استفاده کن.»

جابر گوید: به مجرد استعمال آن عافیت یافته و بهبودی کامل برایم حاصل شد. عرض کردم: این چه بود که به این سرعت مرا شفا داد؟

فرمود: « این همان چیزی است که تو می گویی از آن سودی نبرده ای.»

عرض کردم: ای سرور من، دروغ نگفتم بلکه مقصودم این بود که شاید مطلبی نزد شما باشد تا یاد بگیرم که ( تعلم در محضر شما) از آنچه خورشید بر آن می تابد نزد من محبوبتر است.

حضرت فرمودند: هرگاه خواستی تربت را ( از زمین کربلا) برداری در آخر شب این کار را انجام بده. به آب خالص غسل کن و پاکترین لباسهایت را بپوش و خود را با سعد خوشبو کن. سپس داخل حرم مطهر شده، نزد سر مبارک آن حضرت ایستاده و چهار رکعت نماز بخوان. که در رکعت اول سوره حمد و یازده مرتبه سوره کافرون، و در رکعت دوم سوره حمد و یازده مرتبه سوره قدر را بخوان و در قنوت بگو:

لا اله الا الله حقاً حقاً، لا اله الا الله عبودیه و رقاً، لا اله الا الله وحده وحده، أنجز وعده و نصر عبده و هزم الأحزاب وحده. سبحان الله مالک السماوات و ما فیهن و ما بینهن، سبحان الله ذی العرش العظیم و الحمد لله رب العالمین.

به درستی و راستی و حقیقت اعتراف می کنم که جز خدای یکتا خدایی نیست، از( سر اخلاص و) بندگی و عبودیت اقرار می کنم که جز خدای یکتا خدایی نیست.( وباز تکرار می کنم) جز خدای یکتا خدایی نیست، یکتای یکتا. وعده خویش را عملی کرد، و بنده خویش یعنی پیامبر صلی الله علیه و آله را یاری کرد و به تنهایی احزاب دشمن را شکست داد. منزه است خدای تعالی مالک آسمانها و آنچه در آسمانها و بین آنهاست. منزه است خدای تعالی که صاحب عرش با عظمت است، و حمد مخصوص خدای تعالی است که پروردگار جهانیان است.»

سپس رکوع و سجود به جا آورده ( و این دو رکعت را تمام می کنی و سلام می دهی)، پس از آن دو رکعت دیگر می خوانی.که در رکعت اول سوره حمد و یازده مرتبه سوره توحید و در رکعت دوم سوره حمد و یازده مرتبه سوره فتح و در قنوت نیز همان ذکری که در قنوت نماز پیشین گفته شده را می خوانی. پس از تمام شدن نماز، سر به سجده گذاشته و هزار مرتبه می گویی: شکراً. پس از آن بلند می شوی و به قبر چسبیده می گویی:

یا مولای، یا بن رسول الله إنی اخذ من تربتک بإذنک، اللهم اجعلها شفاء من کل داءٍ و عزاً من کل ذلٍ، و امنا من کل خوفٍ، و عنی کل فقرٍ لی و لجمیع المؤمنین و المؤمنات.

ای آقای من! ای فرزند پیامبر! با اجازه شما قدری از تربت شما برمی دارم. خداوندا! تربتی که برداشتم شفای از هر درد، عزت و سربلندی از هر خواری وذلت، امنیت از هر ترس و بی نیازی از هر فقر قرار بده، برای من و برای همه مردان و زنان با ایمان.»

و با سر انگشت سه مرتبه خاک برداشته و در پارچه پاکی یا شیشه ای گذاشته و آن را با انگشتر عقیقی که بر آن نوشته باشد: ماشاء الله لا قوة إلا بالله أستغفر الله، مهر می کنی . اگر خدای تعالی بداند که در نیت خویش صادق هستی در این سه مرتبه بیش از هفت مثقال نمی توانی برداری، و این داروی هر دردی خواهد بود، چنان که دیدی.

مناسب است هنگام استفاده از تربت یکی از دعاهای آن خوانده شود. در این جا به چند روایت از امام صادق علیه السلام بسنده می کنیم:

« اللهم إنی أسألک بحق الملک الذی قبضها و بحق النبی الذی خزنها و بحق الوصی الذی هو فیها أن تصلی علی محمد و آل محمد و أن تجعل لی فیها شفاء من کل داءٍ و عافیةً من کل بلاءٍ و أماناً من کل خوفٍ، برحمتک یا ارحم الراحمین و صلی الله علی محمد و آله و سلم.»

بار الها! به حق فرشته ای که از این تربت برداشت، و به حق پیامبری که آن را نگهداری کرد، و به حق آن وصی که در او ( به خاک سپرده شده) است از تو درخواست می کنم بر حضرت محمد و آل محمد درود فرست و این تربت را برای من شفای از هر درد، عافیت از هر بلا و امنیت از هر ترس قرار ده، به رحمت و مهر با نیت ای مهربانترین مهربانان، درود و سلام خداوند بر محمد و آلش باد.»

« اللهم إنی أشهد أن هذه التربة، تربة ولیک صلی الله علیه و أشهد أنها شفاءٍ من کل داءٍ و أمان من کل خوفٍ لمن شئت من خلقک و لی برحمتک، و أشهد أن کل ما قیل فیهم و فیها هو الحقٌ من عندک و صدق المرسلون»

خداوندا! تو را گواه می گیرم که این تربت، تربت ولی توست. درود خداوند بر او باد_ و شهادت می هم که این تربت شفای هر درد و امان از هر ترس است برای کسی که تو بخواهی از بندگانت، و برای من به رحمت تو. شهادت می دهم فضائلی که درباره آنها( که در او به خاک سپرده شده اند) و درباره خود تربت گفته شده حق است و فرستادگان خداوند راست گفته اند.»

« بسم الله و بالله اجعله رزقاً واسعاً و علماً نافعاً و شفاءً من داءٍ إنک علی کل شیءٍ قدیر.»

« بنام خدا و به (یاری) خدا. خدایا! این تربت را روزی وسیع، علمی سودمند و شفای همه دردها قرار بده البته که تو بر هر کاری قدرت داری.»

تذکر: گرچه ظاهراین گونه روایتها دخیل بودن ادعیه و امور مذکور در شفاء یافتن است، ولی بسیاری از عالمان و بزرگان با توجه به اطلاق نصوص فرموده اند: « اینها باعث تکمیل فضیلت و سرعت تأثیر و زیادتی بهبودی و مانند آن است.»

آداب استفاده از تربت

یکی از آداب و سنن در نزد شیعه که خیلی هم مورد توجه هست مسئله دعا به درگاه خداوند تعالی است. که خداوند هم در قرآن می فرمایند «أدعونی استجب لکم»(1)بخوانید مرا تا اجابت کنم شما را

در روایت است که می فرمایند «الدعاء مخّ العبادة» و در کتب حدیثی من جمله کتاب کافی بابی هست راجع به دعا و اهمیت دعا کردن. دعا کردن طلب کمک خواستن از خداوند تبارک و تعالی است در باب تربت حضرت سیدالشهداء علیه السلام در هنگام استفاده کردن از تربت علیه السلام و اکل تربت دعاهایی وارد شده است که انسان از خداوند استمداد می گیرد به واسطه این دعاها به جهت رفع مشکل خصوصا شفا گرفتن و رفع درد و الم.

در احادیث متعددی دعاهایی از لسان ائمه معصومین علیهم صلوات الله وارد شده است و توصیه کردند که هنگام استفاده تربت حضرت سیدالشهداء این دعاها را بخوانید که این عمل جزء آداب استفاده از تربت است.

روی ان رجلا سال الصادق علیه السلام فقال: انی سمعتک تقول، انّ تربة الحسین علیه السلام من الأدویة المفرده و انها لاتمر بداء إلاّ هضمته، فقال «قد کان ذلک فما بالک؟ قال: انّی قد تناولتها فما انتفعت بما. قال: اما ان لها دعاء فمن تناولها و لم یدع به و استعملها لم یکد ینتفع بها «قال: فقلتُ له: ما أقول اذا تناولت التربة؟قال: «قبلها قبل کل شی ء (و) وضعها علی عینیک، و لاتناول منها اکثر من حمّصه فان من تناول منها اکثر من ذلک فکانّما اکل من لحومنا فاذا تناولت فقل: اللهم انی اسئلک بحق الملک الذی قبضها و اسالک بحق الملک الذی خزنها و اسألک بحق الوصی الذی حلّ فیها ان تصلی علی محمد و آل محمد و ان تجعلها شفاء من کل داء و أمانا من کلّ خوف و حفظا من کلِّ سوء.[62]فاذا فعلت ذلک فاشددها فی شی ء و اقرأ علیها (انا انزلناه) فانّ الدعا الذی

قدمناه هو الاستئذان و القراءة هی ختمها.(1)

مردی از امام صادق علیه السلام سؤال کرد شنیدم شما فرموده اید که تربت امام حسین علیه السلام دواء است و شفاء می دهد حضرت فرمودند بلی چنین است ، چه شده تو را ، گفت من از تربت امام خوردم ولی نفعی نبرده ام از آن، امام فرمودند که آیا دعائی قبل از آن خواندی ، گفت خیر چه دعائی وقت خوردن تربت بخوانم ، حضرت فرمودند : قبل از هر چیزی تربت را ببوس و به چشمانت بگذار و اندازه یک نخود بیشتر نخوری که اگر بیشتر بخوری مثل اینکه گوشت ما را خوردی و سپس بگو ، خدایا به حق ملکی که این خاک را قبض کرد و به دست گرفت. و به حق ملکی که آن را در نزدش نگه داشت. و به حق آن وصی که در این خاک حلول کرد که مراد امام حسین علیه السلام است.

صلوات و درود بفرست بر محمد و آل محمد صلی الله علیهم اجمعین و قرار بده این خاک را برای من شفاء از کل درد. و امان از هر خوفی و حفظ کن از هر بدی و پلیدی پس وقتی این را گفتی قرار بده این خاک را در ظرفی و یا داخل آبی و بخوان بر آن سوره قدر را، دعای اول برای شروع و اذن به خوردن است و سوره قدر هم برای پایان و ختم است یعنی در پایان خوانده می شود.

و در حدیثی دیگر می فرمایند و تقول عند اکلها «بسم الله و با الله اللهم اجعله رزقا واسعا و علما نافعا و شفاء من کل داء انک عی کل شیء

قدیر.(1)

در هنگام خوردن تربت امام حسین علیه السلام بگوئید به نام خدا ، خدایا قرار ده این تربت را برای من رزقی واسع و علمی نفع دهنده و شفائی از کل دردهایم به درستی که تو بر هر چیز قادر و توانا هستی.

در حدیثی دیگر دارد علی بن محمد رفعه قال: الختم علی طین قبر الحسین علیه السلام ان یقرء انا انزلناه فی لیلة القدر.(2) وقت استفاده از تربت سیدالشهداء سوره انا انزلناه را بخوانید.

مرحوم سیدبن طاووس روایتی دیگر را نقل می کند که می فرمایند تربت را می گیرد دو رکعت نماز با این کیفیت می خواند که در رکعت اول سوره مبارکه حمد و یازده مرتبه سوره مبارکه کافرون و در رکعت دوم سوره مبارکه حمد و یازده مرتبه سوره مبارکه قدر و سپس قنوت می کند و در قنوت این دعا را بخواند: «لا اله الا الله عبودیةً و رقّا لا اله الا الله حقا حقا لا الا اله الا الله وحده وحده انجز وعده و نصر عبده وهزم الاحزاب وحده سبحان الله تلک السموات السبع و الارضین السبع و ما بینهنّ و ما فیهن و سبحان اللّه رب العرش العظیم و صلی الله علی محمد و آله و سلام علی المرسلین و الحمدالله رب العالمین»سپس به رکوع می رود و

سجده و نماز را تمام ، دو رکعت دیگر نماز می خواند و در رکعت اول سوره مبارکه حمد و یازده مرتبه سوره مبارکه اخلاص و در رکعت دوم سوره حمد و یازده مرتبه سوره مبارکه نصر و قنوت انجام می دهد و در

قنوت همان دعاء قنوت نماز اول را می خواند. سپس به رکوع و سجده و نماز را به پایان می رساند.(1)

مرحوم شیخ عباس قمی رحمهم الله در مفاتیح الجنان نقل می کند روایت شده که هر گاه یکی از شما خواهد که بردارد تربت را به اطراف انگشتان بردارد و قدر آن مثل نخود است پس ببوسد آن را و بر هر دو دیده گذارد و بر سایر بدن بمالد و بگوید «اللّهُمَ بِحَقّ هذِه التُربة و بِحَقِ مَن حَلَّ بِها و ثَوی فیها و بَحِقّ جَدِّهِ و اَبیهِ و اُمّهِ و اخیهِ و الأئِمَةِ مِنْ وُلْدِهِ و بَحقِّ المَلائِکة الحافّین بِهِ اِلاّ جَعَلْتَها شِفاءً مِنْ کلّ داءٍ و بُرْءا مِنْ کلّ مَرَضٍ وَ نَجاةً مِنْ کلِّ افةٍ و حِرْزا مِمّا اَخافُ و اَحْذَرُ.(2)

خدایا به حق این تربت شریف و به حق هر که در آن وارد شده است و اقامت گزیده در آن و به حق جد و پدرش و مادرش و برادرش و امامان از نسلش و به حق فرشتگانی که در طواف او حلقه زده اند که قرار دهی آن را درمان هر دردی و بهبودی از هر بیماری و نجات از هر آفت و نگهداری از هر چه بیم دارم و می هراسم ، سپس آن را استعمال نماید

[65]

و قال الروای لهذا الحدیث: فانا استعملها من دهری الاطول کما قال و وصف ابو عبدالله علیه السلام فما رأیت بحمدالله مکروها: راوی می گوید چنین عمل کردم و هیچ مکروهی ندیدم.

و نیز روایت شده است که هر گاه تربت را بخوری یا به کسی

بخورانی بگو:

بِسْمِ اللّه وَ بُاللّه اللّهُمَّ اجْعَلْهُ رِزْقا واسِعا و عِلْما نافِعا وَ شِفاءً مِنْ کلِّ دآءٍ اِنَّک عَلی کلِّ شَی ءٍ قَدیرْ.

و در حدیث معتبر نقل شده است هنگامی که امام صادق علیه السلام به عراق مشرف شدند گروهی نزد آن حضرت آمدند و عرض کردند شنیده ایم که تربت امام حسین علیه السلام موجب شفای هر درد است آیا باعث ایمنی از هر خوف هست فرمودند بلی هر گاه کسی بخواهد که او را ایمنی از هر بیم باشد باید تسبیحی که از تربت آن حضرت ساخته است در دست بگیرد و سه مرتبه این دعا را بخواند «اَصْبحتُ اللَّهم مُعْتَصِما بِذِمامِک و جِوارِک المَنبع الَّذی لایطاوَلُ و لایحاوِلُ مِن شَرِ کلّ غاشِم و طارقٍ مِنْ سائِرِ مَنْ خَلَقْتَ وَ ما خَلَقْتَ مِنْ خَلْقِک الصّامِتِ و الناطِق فی الْجَنِة مِنْ کلِّ مَخُوفٍ بِلباسٍ سابغَةٍ خصینَةٍ وِ هِی ولاءُ اَهْلِ بَیتِ نَبیک مُحَمَّدٍ صلی الله علیه و آله مُحْتَجِزا مِنْ کلّ قاصدٍ اِلی اَذِیةٍ بِجِدارٍ حَصینِ الاِخْلاصِ فی الاِعْتِرافِ بَحقِّهِمْ و التَمَسُّک بَحْبلهِمِ جَمیعا مُوقنِا انَّ اَلحقّ لَهُمْ وَ مَعَهُمْ و مِنْهُم و فیهِم و بِهِم اوالی مَن والَوْ وَ اُعادی مَنْ عادَوا و اُجانِبُ مَنْ جانَبُوا فَصَلِّ عَلی مُحمَّدٍ و اله وِ اَعِذْنی. الّلهم بِهِم مِنْ شَرّ کلِّ ما اتّقیهِ یا عظیمُ حَجَزْتُ الاَعادِی عَنّی بَبدیع السَّمواتِ و

[66]

الأرضْ إنّا جْعَلنا مِن بَینِ اَیدیهِم سدّا و مِن خَلِفْهِمْ سَدّا فَاَغْشَیناهُمْ فَهُم لایبْصِروُنَ.(1)

خدایا صبح کردم در حالی که چنگ زده ام به عهد و پیمان با تو در

پناه تو بلند است که دست اندازی به آن نشود و کسی آهنگ آن نکند از بدی هر ستمکار و از شرّ آنچه آفریدی از آفریدگان خودت از بی زبان و زبان و ناطق و غیر ناطق و از هر چه بیمناک است. خود را می پوشانم زیر سپر و جوشن و زره محکم و متین و آن دوستی خاندان پیامبرت حضرت محمد در پس پرده از هر که آهنگ آزارم کند در پناه دیوار و حصار محکم اخلاص و در اعتراف به حق آنان و تمسک جستن به رشته محکم ایشان در حالی که یقین دارم به اینکه حق برای آنان است و با آنهاست و از آنهاست. و بین آنهاست و به وسیله آنهاست و دوست دارم هر که را دوست دارند و دشمن دارم هر که را دشمن دارند و دورم از هر که دورند درود فرست بر محمد و آل محمد و پناه ده مرا ای خدا به وسیله ایشان از شر هر آنچه از آن پرهیز دارم تا دور سازم دشمنان را از خودم به وسیله پدیدآورنده آسمان ها و زمین براستی ما قرار دادیم از جلوی روی آنها سدی و از پشت آنها سدی و پرده بر دیدگان آنها کشیدیم که نتوانند دید.

سپس تسبیح را ببوسد و بر هر دو چشم بمالد و بگوید:

[67]

اللَّهُمَ اِنّی اَسْئَلُک بِحَقِّ هذِهِ التُّرَبة المُبارَکة و بِحَقِّ صاحِبها و بِحَقّ جَدِّه و بَحقّ اَبیهِ وَ بَحِّق اُمّهِ و بِحَقّ اَخیهِ و بَحقِّ وُلْدِهِ الطاهِرینَ اجْعَلْها شِفاءِ مِنْ کلِّ دآءِ وَ اَماناً مِنْ کلِّ خَوْفٍ وَ حِفْظاً مِنْ سُوءٍ خدایا از تو می خواهم به حق صاحب این تربت و به حق جدش و پدرش و مادرش و برادرش و امامان از نسل او این تربت را برای من شفا از هر دردی قرار بده و امان از هر ترسی. سپس تسبیح را بر صورت خود بگذارد پس اگر در صبح

چنین کند در امان خدا باشد تا شب و اگر در شب چنین کند در امان خدا باشد تا صبح.

و در روایت دیگر از حضرت صادق علیه السلام و دعائی دیگر:

عن الصادق علیه السلام قال: اِذا اَخَذَتِ الطینْ فَقُل: بِسْمِ اللّه اللّهُمَ بِحَقِّ هذِه التُّرْبَةِ الطّاهِرَةِ و بِحَقِّ هذِهِ التُّرْبَةِ الطَّیبةِ و بِحَقّ هذَا الوَصّی الَّذی تُواریهِ و بِحَقِّ جَدِّهِ وَ اَخیهِ و اُمِّهِ وَ اَبیهِ وَ الْمَلائِکةِ الَّذینَ یحِفُّونَ بِهِ وَ المَلائِکةِ الْعُکوفِ عَلی قَبْرِ وَلِیک، ینْتَظِرُونَ نَصْرَهُ صَلواتُ اللّه عَلَیهِمْ اَجْمَعینِ. اِجْعَلْ لی فیهِ شِفاءً مِنْ کلِّ داءٍ وَ أَماناً مِنْ کلِّ خَوْفٍ وَ عِزاً مِنَ کلِّ ذُلٍّ وَ اَوْسِعْ بِهِ رِزْقی وَ أَصِحْ جِسْمی(1).

وقتی تربت را گرفتی بگو بسم اللّه خدایا به حق این تربت پاک و طیب و به حق این وصی که مخفی است در اینجا و به حق جدّش و برادرش و پدرش و مادرش و به حق ملائکه ای که به دور او می گردند و

[68]

اطراف قبر او حلقه می زنند و منتظر نصرت آن امام بزرگوارند قرار بده برای من در این خاک شفاء را از تمام دردهایم و امان قرار بده برای من از هر خوفی و رزق مرا وسعت ده به واسطه آن و جسمم را سالم نگه دار.

دعائی دیگر از امام صادق علیه السلام نقل شده است که می فرمایند وقتی انسان احتیاج پیدا کرد به خوردن از تربت امام حسین علیه السلام برای استشفاء این دعا را بخواند.

عن الصادق علیه السلام قال فاذا احتاج الانسان اِلَی الأکلِ من التربة للاستشفاء فلیقل «اللَّهُمَّ رَبِّ هذِهِ التُّرْبَة الْمُبارَکةِ و ربِّ النُّورِ الّذی نَزَلَ فیها وَ رَبَّ الْجَسَدِ الَّذی سَکنَ فیها وَ رَبَّ المَلائِکةِ الْمُوَکلینَ بِهِ، اِجْعَلْهُ شِفاءً مِنْ کذا وَ کذا. و تقول: اَللّهُمَّ اجْعَلْهُ رِزْقاً واسِعاً وَ عِلْماً نافِعاً وَ شِفاءً مِنْ کلِّ داءٍ وَ سُقْمٍ» فان اللّه تعالی یدفع عنک کل سقم(1).

و ایضا عن الصادق علیه السلام انه قال: اِذا تَناوَلَ اَحَدَکمْ من طین قبر الحسین علیه السلام فلیقل: «اَللّهُمَّ اِنّی اَسْئَلُک بِحَقِّ المَلِک اَلّذی تَناوَلَ وَ الرَّسُولِ الَّذی نَزَلْ و الْوَصِی الَّذی ضُمِّنَ فیه أنْ تَجْعَلَهُ شِفاءً مِنْ کلِّ داءِ» وَ یسَمّی ذلِک الدّاءٍ(2).

امام صادق علیه السلام می فرمایند وقتی از تربت امام حسین علیه السلام می خوری بگو خدایا از تو می خواهم به حق ملکی که این تربت را برای رسولت

[69]

حضرت محمد صلی الله علیه و آله آورد. و به حق خود رسولت و به حق امام حسین صلی الله علیه و آله که شفا را در تربت او قرار دادی آنکه قرار دهی این تربت را شفاء از جمیع دردهایم و سپس نام دردت را ببر.

این من جمله آداب خوردن تربت امام حسین علیه السلام بود که در وقت خوردن این دعاها را انسان می تواند بخواند چرا که اگر کسی دعا را نخواند ممکن است ترتب اثرگذار نباشد ، لذا از آداب استفاده از تربت دعا کردن و خواندن دعاهای وارده است.

1. غافر (مومن) 60.1. مصباح الزائر: ص 256 نقلا عن المزار: 130 ح 1 ؛ مصباح شیخ طوسی: 677 ؛ بحارالانوار ، 101 ، ص 135 ، ح 73. 1. کامل الزیارات: ص 284- المزار: ص 149- مکارم الاخلاق: ج 1، ص 360.2. الفصول المهمة: ج 3، ص 40.1. مصباح الزائر: ص 258.2. شیخ طوسی فی امالیه: 1 ، ص 326 ؛ مکارم الاخلاق طبرسی: 1 ، ص 361 ؛ بحارالانوار: 101 ، ص 119 ، ح 5 ؛ مصباح الزائد: 259 ؛ مفاتیح الجنان: باب فوائد تربت امام حسین علیه السلام. 1. مستدرک الوسائل: ج 8، ص 242 ؛ مکارم الاخلاق طبرسی، ص 278 ؛ الدروع الواقیه ابن طاووس الحسنی، ص 48.1. الکافی: 4 ص 589 ح 7 ؛ کامل الزیارات: 282 ؛ بحارالانوار: 101 ص 128؛ مصباح الزائر: 259.1. شیخ طوسی فی مصباحه: 677.2. دعوات راوندی: 187 ؛ وسائل الشیعه: 16 ، ص 397 ؛ مستدرک الوسائل: 10 ، ص 340 ؛ بحارالانوار: 101 ، ص 127 ، ح 33.

(فضیلت خاک کربلا و تربت امام حسین علیه السلام)

1- عبدالله بن سنان گوید : از امام صادق علیه السلام شندیم که می فرمودند :

(قبر حسین بن علی علیهما السلام بیست ذراع در بیست ذراع مکسرا باغی از باغهای بهشت و محل صعود ملائکه به آسمان است و هیچ یک ملک مقرب و نبی مرسلی نیست مگر آنکه از خداوند می خواهد تا آن حضرت را زیارت کند پس گروهی از آنها (برای زیارت ) پایین می آیند و فوجی بالا می روند )(1)

2- فضل بن یحی از پدرش از امام صادق علیه السلام نقل می کند که حضرت فرمودند : زیارت کنید کربلا را و آن را ترک نکنید همانا زمین کربلا بهترین اولاد انبیا را در بر دارد گرفته است . آگاه باشید که ملائکه هزار سال قبل از اینکه جدم حسین علیه السلام در آنجا دفن شود کربلا را زیارت کردند پس بکوش ای یحیی که جایت در آنجا خالی نماند (2)

3- امام صادق علیه السلام فرمودند : زمین کعبه ( به خود افتخار کرد و ) گفت : کیست مانند من ! در حالی که خداوند خانه خویش را بر روی من بنا نمود و مردم از راههای دور به جانب من می آیند و من حرم خدا و محل امن او شده ام .

پس خداوند به او وحی نمود که ساکت باش سوگند به عزت و جلالم که فضیلت تو در مقایسه با آنچه به زمین کربلا عطا نموده ام نیست مگر به مقدار رطوبتی که یک سوزن به هنگام فرو رفتن در دریا به خود می گیرد و اگر خاک کربلا نبود تو را فضیلت نمی دادم و اگر نبود آن کسی که سرزمین کربلا او را در بر گرفته ترا نمی آفریدم و آن « خانه » را که به آن می بالی نمی آفریدم .

پس آرام خاموش سر بزیر متواضع خاضع و خاشع باش  . هرگز به زمین کربلا فخر فروشی مکن و گر نه تو را در زمین فرو می برم و در آتش جهنم سرنگونت می نمایم (3)

علامه بحر العلوم در قصیده معروف خود به این حدیث اشاره کرده می فرماید :

از حدیث (مفاخره ) کعبه و کربلا برتری رتبه و شان کربلا ظاهر شد (4)   4- امام محمد باقر علیه السلام فرمودند : خداوند متعال بیست و چهار هزار سال پیش از خلقت کعبه زمین کربلا را آفرید و آن را مقدس و مبارک قرار داد .

پیش از آنکه خداوند موجودات را خلق نماید این زمین پاک و پاکیزه و مبارک بود و همیشه اینطور خواهد ماند تا اینکه خداوند آن را بهترین زمین در بهشت و بهترین منزل و مسکنی که اولیایش را در بهشت در آن ساکن  می گرداند قرار دهد (5)

5- امام صادق علیه السلام فرمودند : حضرت امیر المومنین علیه السلام  از شهر خارج شده با عده ای سیر می کردند. یکی دو میل به کربلا مانده آن جناب  از رفقای خود پیشی گرفت و خود را به قتلگاه شهدا رسانید.

سپس فرمود: دویست پیامبر و دویست وصی پیامبر سبط در اینجا از دنیا رفته اند که همگی بدست پیروانشان شهید شده اند.

پس آن بزرگوار در حالی که سوار بر قاطر خود بودند پا از رکاب خارج کرده  در آنجا طواف می کردند و می خواندند:

محل پیاده شدن سواران و بر زمین افتادن شهیدانی است که از گذشتگان کسی از آنها جلو نیفتاده  و از آیندگان کسی به مقام آنها نخواهد رسید(6)

6-ابوهاشم جعفری گوید : من و محمد بن حمزه به خدمت ابوالحسن امام هادی علیه السلام وارد شدیم که از آن حضرت به خاطر بیماری که داشت عیادت کنیم . پس آن جناب به ما فرمودند : عده ای را با خرج من به حائر بفرستید ( که برای من دعا کنند).

چون از نزد آن بزرگوار بیرون رفتیم محمد بن حمزه به من گفت: آن حضرت می فرمایند : عده ای را به حائر حسینی بفرستیم در صورتی که خود بمنزله آن کسی است که در حائر است !

ابوهاشم گوید : من برگشتم و سخن او را بازگو کردم آن جناب فرمودند : اینگونه نیست که او می گوید همانا ( دعای من مستجاب است لکن ) برای خداوند مواضعی است که دوست دارد در آنجا عبادت شود و حائر حسین علیه السلام  از آن محلها ست (7)

مرحوم ابن قولویه دو حدیث دیگر به همین مضمون – با تفصیل بیشتری – از امام هادی علیه السلام روایت کرده است. (8 )

7- امام صادق علیه السلام فرمودند : همانا خاک حائر حضرت حسین علیه السلام شفاء از هر درد و امان از هر خوفی می باشد .(9)

8- امام صادق علیه فرمودند: سجده بر تربت قبر حضرت حسین علیه السلام تا (طبقه ) هفتم زمین نورافشانی می کند و کسی که تسبیح تربت با او باشد جزء‌ تسبیح گویان نوشته می شود اگر چه با آن تسبیح نگوید . (10)

غیر از آنچه گذشت احادیث بسیاری در فضیلت زمین کربلا و تربت حسینی و استشفا از آن و کیفیت اخذ و نگهداری تربت و ادعیه مربوط وارد شده است که جمع آنها کتابی مستقل می شود و ما نمونه ای از آنها را بطور خلاصه یادآور می شویم . برا تحقیق و آشنایی بیشتر می توانید به مصادر مراجعه فرمائید : (11)

1-    زمین کربلا اشرف از کعبه است .

2-    این زمین را خداوند24 هزار سال پیش از کعبه آفرید و آن را مبارک و پاکیزه قرار داد.

3-  پیش از شهادت آن سرور دویست نبی و دویست وصی و دویست سبط – که همگی شهید شده اند – در آن سرزمین دفن شده اند .

4-  این زمین همیشه مبارک و پاکیزه بوده و خواهد بود بلکه پاک ترین بقعه روی زمین و حرمت آن از همه جا بیشتر است .

5-    باغی از باغهای بهشت است.

6-  بهترین زمین در بهشت و بهترین منزل و مسکنی خواهد بود که اولیاء خدا در بهشت در آن ساکن می شوند . ماخذ این موارد از احادیث گذشت .

7-  همانطور که ستاره درخشان [ زهره ] در بین ستارگان برا ی اهل زمین می درخشد زمین کربلا در بین باغهای بهشت می درخشد و چشمان همه اهل بهشت را خیره می کند و آن زمین ندا می کند: (منم آن زمین مقدس پاک و مبارکی که جسد حضرت سید الشهدا و سید جوانان اهل بهشت را در بر دارم )‌(12)

8-  دفن کردن میت در آن سرزمین سبب می شود بدون حساب داخل بهشت گردد. مرحوم نوری در چندین خواب در فضیلت مدفون شدن در زمین کربلا و عظمت تربت سید الشهدا علیه السلام نقل کرده است از آن جمله : از استاد کل علامه بهبهانی نقل می کند که گفت : حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام را در خواب دیدم عرض کردم :‌ای سید و مولای من آیا از کسی که در جوار شما دفن شده سؤال می کنند؟  فرمودند : کدام ملک جرئت دارد که از او سؤال کند ؟! (13)

9-  هرگاه ملائکه بهشت به زمین نازل شوند حور العین از آنها خواهش می کنند تا تسبیح و تربت قبر حسین علیه السلام را برای آنها هدیه ببرند.(14)

10-   مستحب است حنوط میت را با تربت آن سرور مخلوط کنند و چون او را در قبر می گذارند همراه او تربت دفن نمایند و  در مقابل صورتش بگذارند. (15)

11-  مستحب است سجده کردن بر آن تربت مقدس که در احادیث وارد شده حجابهای هفتگانه را پاره می کند (16)

12-  سجده ای که بر تربت قبر حسین علیه السلام انجام پذیرد تا زمین هفتم نورافشانی می کند (16)

13-  به کسی که تسبیح تربت با او باشد ولو تسبیح نمی گوید به او ثوابش داده می شود و جزء‌ تسبیح گویان نوشته می شود.(17)

14-        خوردن خاک و گل  حرام و مانند خوردن مردار و خون و گوشت خوک است مگر تربت آن حضرت به قصد استشفاء که خداوند شفای هر دردی را در آن قرار داده با شرائطی ه در جای خود ذکر شده است . (18)

15-   اگر کسی که با تسبیح تربت استغفار کند هفتاد برابر به او پاداش داده می شود . (19)

16- همراه داشتن آن خاک مطهر سبب امن از ترس است اگر به این نیت برداند (20)

17-   مستحب است کام طفل را با آن خاک بردارند تا در امان باشد(21)

18-   گذاشتن آن خاک در کالای تجارتی سبب برکت آن می شود.(22)

19- کربلا بقعه مبارکی است که  در آن قرآن یاد شده چنانکه امام صادق علیه السلام در تفسیر آیه 30 از سوره قصص فرمودند: منظور از  [ شاطیء الواد الایمن ]‌ که خداوند در قرآن فرموده «‌فرات» و منظور از [البقعه المبارکه ] همان « کربلا » می باشد.(23)

20-   جمیع ملائکه این خاک مقدس را در آسمان بو کرده از آن تبرک جسته و بر قاتلان حضرت و پیروانشان لعنت فرستاده اند(23)

----------------------------------------------------------

1-    کامل الزیارات / 112 ب 38 ح 3 بحار الانوار 101/ 106 باب الحائر و فضله ح 1

2-    کامل الریارات / 269 ب 88 ح 10 بحارالانوار : 101 / 109 ح 16

3-    کامل الریارات / 267  ح 3  بحارالانوار : 101 / 106 ح 3

4-    سفینه البحار :‌2 / 475 ( ماده کربلا )

5-    کامل الریارات /268  ح 4  بحارالانوار : 101 / 106 ح42

6-    کامل الریارات / 270  ح 12 بحارالانوار : 101 / 116  ح 42

7-    کامل الریارات / 273 ب 90 ح 2 بحارالانوار : 101 / 113 ح33

8-    کامل الریارات / 273 ب 88 ح1  و 3

9-    یابیع الحکمه :‌1/ 315 ب 3

10- یابیع الحکمه 1/ 317 ح 9

11- بحارالانوار 101 / 118 باب التربه الحسین علیه السلام

12- کامل الزیارات / 268 ب 101 / 108

13- دار السلام : 2/ 148 کلمه طیبه

14- بحارالانوار 101 / 134ح 67 مکارم الاخلاق / 281 ب 10ف 2

15- بحارالانوار 101 / 133 و 136 تهذیب :‌ 6/ 76

16- بحارالانوار 101 /  135 وسائل : 5 / 366 ب 16

17- من لا یحضره الفقیه : 1/ 174 باب ما یسجد عیله ( ب 40 )

18- من لا یحضره الفقیه : 1/ 174 باب ما یسجد عیله ( ب 40 )

19- بحارالانوار 101 / 130 و 118 کامل الزیارات / 285 ب 95

20- بحارالانوار : 101 /136

21- بحارالانوار : 101 / 118 و 126 امالی طوسی : 1/ 325

22- کامل الزیارات / 278 ب 92 ح 2 بحارالانوار : 101 / 124

23- کامل الزیارات / 278 ح 3 بحارالانوار : 101 / 125

24- تهذیب : 6/ 38 ح 24 کامل الزیارات / 48 ب 13 ح 11

25- کامل الزیارات / 67 ب 21 ح 3 و بحارالانوار 45/ 221