صفوان جمال ،از اصحاب امام صادق علیه السلام و حضرت موسى بن جعفر علیهما السلام بود

صفوان جمال

صفوان جمّال، از اصحاب امام صادق علیه السلام و حضرت موسى بن جعفر علیهما السلام بود و از آن رو «جمّال» (شتربان) خوانده مى‏شد که شغل شتربانى داشت و از راه کرایه دادن شترهایش به مسافران، روزگار مى‏گذراند. حضرت موسى بن جعفر علیهما السلام روزى به او فرمودند:
«کل شی‏ء منک حسن جمیل ما خلا شیئاً واحداً... إکرائک جمالک من هذا الرجل؛(1) همه چیز تو خوب است جز آن‏که شترهایت را به این مرد (هارون) اجاره مى‏دهى».
این تعبیر حضرت که فرمود: «همه کار تو خوب است جز یک کار» کم‏تر درباره کسى از صحابه به کار رفته است و نشان از خوبى و ولاى صفوان نسبت به اهل‏بیت علیهم السلام دارد.
  وانگهى هارون - که قلمرو حکومتش از چین تا اروپا و افریقا گسترده بود - کم‏ترین نیازى به شترهاى صفوان نداشت و از چنان موقعیتى برخوردار بود که در روز جمعه بر فراز صدها هزار منبر به نام او به عنوان خلیفه و امام مسلمانان خطبه مى‏خواندند.
در تاریخ آمده است که هارون روزى نگاهى به آسمان انداخت و خطاب به ابرها - که در حال حرکت بودند - گفت: هر کجا خواستید ببارید چون حاصل بارش شما به دست من مى‏رسد! چنین کسى با چنان اقتدارى به یقین نیازى به صفوان و شتران او نداشت، بلکه، به دنبال چیز دیگرى بود.
او که از ارادت صفوان به حضرت موسى بن جعفر علیهما السلام آگاه بود مى‏خواست تا شاید بدین وسیله، صفوان را به خود متمایل کند. شاید فکر مى‏کرد این کار باعث مى‏شود صفوان یکى دوبار در سال نزد او رفت و آمد کند و همین اندازه هم براى هارون مهم بود، اما حضرت باعث شدند همین مقدار ارتباط هم گسسته شود و به صفوان فرمودند:
آیا مى‏پسندى که هارون زنده از حج بازگردد و کرایه شترهایت را بپردازد؟
صفوان گفت: آرى، وقتى حضرت همین مقدار را هم نادرست دانستند، صفوان شترهایش را یک‏جا فروخت.
«بى‏تردید حضرت مى‏دانستند که بدون شترهاى صفوان نیز کار هارون متوقف نمى‏ماند، ولى شاید قصد شریف‏شان این بود که چنین گناهى نیز در نامه عمل این مؤمن نباشد».

---

 1) وسائل الشیعه، ج 16، ص 259، حدیث 21508.