تاریخ بعد از ظهور ،آیا در عصر ظهور همه یک عقیده و مرام خواهند داشت؟

475: آیا در عصر ظهور همه یک عقیده و مرام خواهند داشت؟
براى تشکیل جامعه واحد و امت واحده، یک موضوع ضرورى است و آن جهان بینى واحد و اعتقاد واحد است.
در دوران ظهور و روزگار دولت عدل بنیاد مهدوى علیه السلام جهان بینى واحدى بر جهان حاکم مى گردد و راه و روش و برنامه ها یکى است، و یک پارچگى و یگانگى واقعى در عقیده و مرام پدید مى آید، و مردمان همه یکدل و یک زبان به سوى سعادت و صلاح حرکت مى کنند.
امام مهدى علیه السلام که مصلحى حقیقى است و راه و روش او بر پایه قانون جاویدان حق و عدل استقرار دارد و با فطرت و سرشت انسان ها هماهنگ و سازگار است، وحدتى واقعى را بر اساس اصول توحید و ایدئولوژى اسلامى پى مى ریزد و همه انسان ها را در زیر شعار یگانه و دین واحد گرد مى آورد.
امام على علیه السلام به مالک بن حمزه فرمود: ((... در این زمان قائم ما قیام کند و همه را بر یک مرام و عقیده گرد آورد)).(1)
امام صادق علیه السلام فرمود:فوالله یا مفضل! لیرفع عن الملل و الادیان الاختلاف و یکون الدین کله لله (2)؛ ((... به خدا سوگند اى مفضل! [امام قائم] از میان ملت ها و آیین ها اختلاف را بر مى دارد و یک دین بر همه حاکم مى گردد.))
476: امام مهدى علیه السلام با کدام دین بر عالم حکومت مى کند؟  
دینى که خود امام مهدى علیه السلام به آن متدین است و بعد از ظهور با آن بر مردم حکومت مى کند دین اسلام است. این مدعا را با چند دلیل مى توان به اثبات رساند:
1- از آنجا که حضرت مهدى علیه السلام خاتم اوصیاى پیامبر اسلام است و قرار است به طور حتم او بر عالم حکومت کند، لذا به طور حتم دین حاکم در آن زمان دین اسلام است.
2- از آنجا که حکومت حضرت مهدى علیه السلام مطابق روایات متواتره و صحیحه، حکومت عدل در تمام زمینه هاست، و عدل کامل نیز منحصر در اسلام است، نتیجه مى گیریم نظامى را که حضرت مهدى علیه السلام با آن حکومت خواهد کرد، نظام اسلام خواهد بود.
3- مطابق برخى از اخبار حضرت مهدى علیه السلام بر امت اسلامى حکومت خواهد کرد، این روایات به نوبه خود دلالت دارد که حکم او اسلامى بوده و احکام اجرایى او اسلامى خواهد بود.
ترمذى به سند حسن از ابى سعید خدرى از پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله نقل کرده که فرمود: ((همانا در میان امت من مهدى است که خروج خواهد کرد...)).(3)
4- برخى از روایات نیز به طور صریح دلالت دارد بر اینکه حضرت مهدى علیه السلام احکام اسلام و سنت رسول خدا صلى الله علیه و آله را بعد از ظهور به اجرا خواهد گذاشت: طبرانى در ((المعجم الاوسط)) و نیز ابو نعیم اصفهانى از ابى سعید خدرى نقل کرده اند که گفت: از رسول خدا صلى الله علیه و آله شنیدم که مى فرمود: ((مردى از اهل بیتم خروج مى کند که به سنت من قیام مى نماید...)).(4)
5- روایاتى که به طور متواتر از رسول خدا صلى الله علیه و آله و ائمه اهل بیت علیهم السلام وارد شده که امام مهدى علیه السلام زمین را پر از عدل و داد خواهد کرد. و عدل کامل تنها در دین خاتم و کامل متجلى است که همان دین اسلام است. نتیجه اینکه دینى که حاکم در عصر ظهور است همان دین اسلام مى باشد.
477: آیا در دولت حضرت مهدى علیه السلام جز مسلمان روى زمین باقى نمى ماند؟
از برخى روایات استفاده مى شود که در عصر دولت حضرت مهدى علیه السلام جز مسلمان احدى روى زمین باقى نمى ماند.
ابن بکیر مى گوید: از حضرت ابوالحسن علیه السلام تفسیر آیه شریفهو له اسلم من فى السموات و الارض طوعا و کرها و الیه یرجعونرا سؤال کردم، فرمود:انزلت فى القائم علیه السلام اذا خرج فى الیهود و النصارى و الصابئین و الزنادقه و اهل الردة و الکفار فى شرق الارض و غربها، فعرض علیهم الاسلام، فمن اسلم طوعا امره بالصلوة و الزکوة و ما یؤ مر به المسلم و یجب لله علیه، و من لم یسلم ضرب عنقه حتى لا یبقى فى المشارق و المغارب اءحد الا وحد الله (5)؛ ((آیه مذکور در شاءن قائم نازل شده است، وقتى آن جناب ظاهر شود دین اسلام را بر یهود و نصارا و صابئین و کفار شرق و غرب عرضه مى دارد، پس هر کس با میل و اختیار اسلام بیاورد او را به نماز و زکات و سایر واجبات امر مى کند، و هر کس از قبول اسلام سرباز زند، گردنش را مى زند، تا آنکه در شرق و غرب زمین جز موحد و خداپرست کسى باقى نمى ماند...)).
ولى با مراجعه به روایات دیگر پى خواهیم برد که یهود و نصارا تا روز قیامت باقى خواهند ماند:
ابو بصیر مى گوید: به امام صادق علیه السلام عرض کردم که صاحب الامر با اهل ذمه، یهود و نصارا چه خواهد کرد؟ فرمود:... یسالمهم کما سالمهم رسول الله صلى الله علیه و آله و یؤ دون الجزیة عن یدوهم صاغرون... (6)؛ ((مانند پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله با آنان مصالحه مى کند، آنها هم با کمال تواضع و خوارى جزیه مى دهند.))
امام باقر علیه السلام فرمود: ((صاحب امر، مهدى نامیده شده به جهت آنکه تورات و سایر کتاب هاى آسمانى را از غارى که در انطاکیه واقع شده خارج مى کند و بین اهل تورات به تورات و اهل انجیل به انجیل و اهل زبور به زبور و اهل قرآن به قرآن حکم خواهد کرد)).(7)
از آنجا که این دسته روایات که دلالت بر بقاى یهود و نصارا تا روز قیامت دارد با ظاهر آیات قرآن مطابق است، لذا آن را بر طایفه اول از روایات مقدم مى داریم.
خداوند متعال مى فرماید:و من الذین قالوا انا نصارى اخذنا میثاقهم فنسوا حظا مما ذکروا به فاءغرینا بینهم العداوة و البغضاء الى یوم القیامة (8)؛ ((و ما از کسانى که ادعاى نصرانیت داشتند پیمان گرفتیم، پس قسمتى از پندهاى ما را فراموش نمودند ما هم دشمنى و کینه را تا قیامت در بینشان انداختیم.))
و نیز مى فرماید:اذ قال الله یا عیسى انى متوفیک و رافتعک الى و مطهرک من الذین کفروا و جاعل الذین اتبعوک فوق الذین کفروا الى یوم القیامة (9)؛ ((یادآور زمانى را که خداوند فرمود: اى عیسى! همانا من تو را گرفته و به سوى خویش برآورم و از کفار دورت نمایم و پیروانت را تا قیامت بالا دست و مسلط بر کفار گردانم.))
از این آیات و آیات دیگر استفاده مى شود که یهود و نصارا تا روز قیامت باقى خواهند ماند، هر چند ممکن است در اقلیت باشند و بدون آنکه صاحب اختیار و اقتدار گردند، در پناه دولت اسلامى جان و مال و آبرو و ناموس آنها محفوظ باشد.
در آیه اخیر دو نکته قابل توجه است:
1- اینکه مقصود به ((توفى در آیه اخذ به قوت و تمام است نه مرگ آن گونه که علامه طباطبایى رحمة الله علیه از اهل لغت نقل کرده است.
2- مقصود از متابعین حضرت عیسى علیه السلام که بر کفار تفوق داده شده اند کسانى هستند که در زمان آن حضرت و بعد از ایشان در خط توحید بوده و بعد از ظهور اسلام از پیامبر آن یعنى حضرت محمد صلى الله علیه و آله پیروى کرده اند.
478: در عصر ظهور کدامین مذهب حاکم است؟
شکى نیست که اسلام آخرین دین بشر از جانب خداوند متعال است. لذا خداوند متعال پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله را به عنوان ((خاتم النبیین)) توصیف کرده، آن حضرت نیز تصریح به این نموده که بعد از خود پیامبرى دیگر نخواهد بود. لکن سؤ ال این است که از بین مذاهب موجود کدامین مذهب از مذاهب اسلامى به اجرا در خواهد آمد؟
پاسخ: مطابق آیات و روایات فراوان دین حاکم در عصر ظهور دین اسلام است (10)، ولى با ضمیمه کردن این آیات به آیه اکمال پى مى بریم که مذهب رایج در عصر ظهور همان مذهب تشیع است.
خداوند متعال مى فرماید:الیوم اکلملت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتى و رضیت لکم الاسلام دینا (11)؛ ((امروز دین شما را کامل کردم و نعمت خود را بر شما تمام نمودم و اسلام را به عنوان آیین [جاودان] شما پذیرفتم.))
در آن روز چه اتفاق افتاده است که خداوند به سبب آن دین خود را بر مردم کامل کرده و نعمت را بر آنان تمام نموده است و اسلام را همراه با آن پذیرفته است؟ کلید فهم این سؤال ها بررسى شان نزول آیه و روشن شدن مصدق کلمه ((الیوم)) در آیه شریفه است.
با مراجعه به روایات و بیان مفسرین در ذیل آیه فوق پى مى بریم که شان نزول آیه قضیه اى است که در غدیر خم روز هیجدهم ذى حجه اتفاق افتاده است. در آن روز پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله دست حضرت على علیه السلام را بلند کرده و او را به عنوان امام و خلیفه و جانشین بعد از خود معرفى کرده است. پس دین مرضى خداوند در عصر ظهور که بر همه ادیان غالب خواهد شد همان دینى است که در مذاهب تشیع یعنى پیروى از امام على علیه السلام و یازده امام معصوم از فرزندان او متبلور شده است.
لذا خداوند متعال در سوره نور مى فرماید:... و لیمکنن لهم دینهم الذى ارتضى لهم... (12)؛ ((و دینى را که براى آنها پسندیده است پیاده خواهد نمود.))
این دین پسندیده همان دینى است که در روز غدیر خم با خط ولایت مستدام است.
479: حضرت مهدى علیه السلام بعد از ظهور با انحرافات فکرى چگونه برخوردار خواهد کرد؟
یکى از مشکلاتى که امام مهدى علیه السلام با آن روبه رو مى شود مشکل انحراف ها و برداشتها و تفسیرهاى نادرستى است که در راه و روش هاى دین خدا و اصول و فروع احکام الهى پدید آمده و قرن ها در ذهن جامعه اسلامى نفوذ و رسوخ کرده است. این موضوع، مانع عظیمى بر سر راه امام مهدى علیه السلام است؛ زیرا کفر و کافر به سلاحى مجهز نیست و انسان بى اعتقاد، حقى را به نام اسلام واژگون نیاموخته است و براى او اصل یا اصولى را نادرست تفسیر نکرده و چیزى را به شکل انحرافى و نادرست به نام دین خدا در ذهن مردم جاى نداده است و آیه یا حدیثى را به راءى و دلخواه خویش معنى نکرده است... این کار آسانى است، لیکن با مسلمان و مدعى خداشناسى که تعالیم دین یا بخش هایى از آن را به گونه اى انحرافى آموخته و معناى بسیارى از احادیث و آیات قرآنى را برعکس فهمیده است و... چگونه مى توان روبه رو شد؟ و چه سان مى توان به این طبقه فهماند که این افکار و اندیشه ها و تفسیر و تاویل ها که آنان و جامعه و پیشوایان و مبلغان مذهبى ایشان به نام دین آموزش داده اند و سال ها بلکه قرن ها گفته و تکرار کرده اند دین خدا نیست؟ در این جا مشکلاتى روى مى دهند که در مورد کافران و بى اعتقادان وجود ندارد؟ این جریان یکى از موانع بزرگ بر سر راه امام مهدى علیه السلام است، زیرا در این جریان امام تنها با توده هاى ناآگاه رو در رو نیست، بلکه عاملین اصلى توجیه ها و تاویل ها و انحراف ها و تحریف ها نیز پشت سر آنان قرار دارند و همواره به تحریک افکار و فتنه گرى مشغول اند. عاملان اصلى بر عکس تفسیر کردن قرآن و حدیث از سه جریان تشکیل مى شوند:
1- روحانیان دنیادار و وابسته.
2- سرمایه داران و اشراف.
3- حکومت هاى به ظاهر اسلامى.
شاید بخشى از برنامه هاى کشتار گسترده و فراگیر امام مهدى علیه السلام در جامعه هاى اسلامى در این ارتباط باشد و به این علت باشد که مسلمانان به حربه اسلام انحرافى که در حقیقت ضد اسلام است به جنگ با امام بر مى خیزند و امام ناگزیر با قاطعیت با آنان روبه رو مى شود، البته در صورتى که از افکار و اندیشه هاى نادرست خویش دست بر ندارند.
امام صادق علیه السلام فرمود:ان قائمنا اذا قام استقبل من جهلة الناس اشد مما استقبله رسول الله من جهال الجاهلیة. قلت: و کیف ذلک؟ قال اءن رسول الله صلى الله علیه و آله اءتى الناس و هم یعبدون الحجارة والصخور و العیدان و الخشب المنحوتة و ان قائمنا اذا قام اتى الناس وکلهم یتاول علیه کتاب الله و یحتج علیه به... (13)؛ ((آزارى که قائم به هنگام رستاخیز خویش از جاهلان آخرالزمان بیند بسى سخت تر است از آن همه آزار که پیامبر صلى الله علیه و آله از مردم جاهلیت دید. راوى مى گوید: گفتم این چگونه مى شود؟ امام فرمود: پیامبر به میان مردم آمد در حالى که ایشان سنگ و صخره و چوب و تخته هاى تراشیده را مى پرستیدند و قائم ما که قیام کند مردمان همه از کتاب خدا براى وى دلیل مى آورند و آیه هاى قرآن را تاویل و توجیه مى کنند.))
مشکل امام زمان علیه السلام مشکل توده هاى جاهل و نادانى است که در دوران عمر خود گرفتار بدآموزى هاى گسترده در تعالیم دین بوده اند و به رهبرى و راهنمایى تزویرگران عالم نما از سر جهل رو در روى امام و منجى خویش مى ایستند و با تحریک مدعیان دروغین علم دین با امام بر حق به ستیز بر مى خیزند، و درگیرى با حربه تاویل قرآن خواهد بود.
کوشش امام و رسالت او تطبیق دست و دقیق تعالیم قرآن بر مسائل حیات بشرى و مشخص کردن حد و مرزهاى تعالیم واقعى احکام است.
480: آیا حکومت امام مهدى علیه السلام نژادى است؟
گر چه برخى ادیان منحرف و آیین هاى شبه دینى، معتقد به برترى برخى عناصر و انسان ها بر برخى دیگرند، لکن مطابق ادله اى که به آنها اشاره خواهیم کرد در حکومت و دولت حضرت مهدى علیه السلام نژادپرستى جایگاهى ندارد:
1- دعوت حضرت بر اساس احکام اسلامى است، و مى دانیم که اسلام به طور صریح نژاد پرستى را نفى مى کند، آنجاکه مى فرماید:یا ایها الناس انا خلقناکم من ذکر و انثى و جعلناکم شعوبا و قبائل لتعارفوا اءن اکرمکم عند الله اتقیکم (14)؛ ((اى مردم ما شما را از یک مرد و زن آفریدیم و شما را از تیره ها و قبیله ها قرار دادیم تا یکدیگر را بشناسید [ولى] گرامى ترین شما نزد خداوند با تقواترین شماست)).
اسلام دین عموم مردم در عصر ظهور است و اختصاص به قوم و دسته خاصى ندارد، خداوند مى فرماید:و ما اءرسلناک الا کافة للناس بشیرا و نذیرا ولکن اکثر الناس لا یعلمون (15)؛ ((ما تو را جز براى همه مردم نفرستادیم تا بشارت دهى و بترسانى ولى بیشتر مردم نمى دانند)) .
اسلام ملاک هاى جدیدى را براى برترى جویى قرار داده است که هیچ ارتباطى با نژادپرستى و عنصریت دارد:
الف: علم:قل هل یستوى الذین یعلمون و الذین لا یعلمون انما یتذکر اولوا الالباب (16)؛ ((بگو آیا کسانى که مى دانند با کسانى که نمى دانند یکسانند؟ تنها خردمندان متذکر مى شوند.))
ب: تقوا:ان اکرمکم عند الله اتقیکم (17)؛ ((همانا گرامى ترین شما نزد خداوند با تقواترین شماست.))
ج: جهاد:لا یستوى القاعدون من المومنین غیر اولى الضرر و المجاهدین فى سبیل الله باموالهم و انفسهم فضل الله المجاهدین باموالهم و انفسهم على القاعدین درجة... (18)؛ (([هرگز] افراد با ایمانى که بدون بیمارى و ناراحتى از جهاد بازنشستند با مجاهدانى که در راه خدا با مال و جان خود جهاد کردند یکسان نیستند خداوند مجاهدانى را که با مال و جان خود جهاد نمودند بر قاعدان [ترک کنندگان جهاد] برترى مهمى بخشیده...)).
2- دعوت حضرت مهدى علیه السلام و دولت او جهانى است و این نوع دعوت با نژادپرستى سازگارى ندارد.
3- مطابق برخى از روایات دولت حضرت مهدى علیه السلام دولتى متعادل و مخالف با نژادپرستى است.
الف: روایاتى که دلالت دارد بر اینکه حکم حضرت بر عرب شدید است.(19) و اگر قرار بر حکومت نژادپرستى باشد این روایات متضافره بى معنا خواهد بود.
ب: روایاتى که دلالت دارد بر اینکه اصحاب خالص حضرت از نژادهاى مختلف و از کشورهاى مختلف هستند.
شیخ طوسى از ابى بصیر از امام صادق علیه السلام نقل کرده که درباره اصحاب قائم علیه السلام فرمود: ((سیصد و سیزده نفر مرد به عدد اهل بدر از مکان هاى مختلف به سوى او مى آیند)).(20)
مطابق برخى از روایات حضرت به سیره رسول خدا صلى الله علیه و آله عمل خواهند نمود. و مى دانیم که سیره رسول خدا صلى الله علیه و آله نفى هر گونه نژادپرستى بوده است.
481: آیا نوع حکومت حضرت مهدى علیه السلام همانند سایر حکومت ها است؟
مى توان به طور جزم ادعا کرد که نوع حکومت حضرت مهدى علیه السلام شبیه هیچ یک از کومت هاى موجود در دنیا نیست زیرا:
اولا: حضرت مهدى علیه السلام قرار است در عصر ظهورش اسلام را به تمام معنا به عنوان برنامه حکومتى عادل پیاده کند، و مى دانیم که برنامه هاى اسلامى با هیچ یک از نظام هاى حکومتى جهان مطابقت و شابهت کامل ندارد.
ثانیا: اساس و بنیاد حکومت هاى رایج در دنیا بر ظلم و تعدى استوار است حتى حکومت دموکراسى که بر اساس ‍ راى اکثریت استوار است در آن ظلم به اقلیتى است که حاکم و حکومت او را نپذیرفته است، در حالى که امام زمان علیه السلام یکى از اهداف اصلى حکومتش برچیدن ظلم و بى عدالتى و گسترش دل و داد در سطح کل جامعه است.
ثالثا: همه نظام ها و قوانین موجود در جهان بر مادیت و اسقاط عنصر الهى در امور استوار است خواه به صراحت تصریح کرده باشند همانند مارکسیست ها یا ضمنا همانند هر حکومتى دیگر، در حالى که نظام حکومتى حضرت مهدى علیه السلام بر پایه معنویت و ربط انسان به خدا و تربیت جسم و روح استوار ست. لذا تمام قوانین حکومت حضرت قوانین الهى خواهد بود.
رابعا: حکومت امام زمان علیه السلام نوع حکومتى است که تمام خواسته هاى مادى و معنوى بشر را که در دوره هاى قبل و حکومت هاى پیشین برآورده نشده است تامین خواهد کرد و مردم را از یاءس و ناامیدى که از ناکامى حکومت هاى پیشین پدید آمده برطرف مى سازد. و لذا در روایات آمده است: ((همانا دولت ما آخرین دولت است و براى هیچ اهل بیتى دولتى نیست جز آنکه قبل از ما مالک حکومت خواهند شد تا اینکه وقتى که سیره ما را دیدند نگویند: اگر ما مالک شده بودیم به مثل همین روش عمل مى کردیم. و آن است گفتار خداوند متعال:و العاقبة للمتقین.(21)
482: امام زمان علیه السلام در مقابله با ستمگران و اجراى حدود و احکام الهى چگونه رفتارى دارند؟
امام مهدى علیه السلام در راه و روش خویش سازش ناپذیر است و در اجراى حدود و احکام الهى و مبارزه با ستمگران قاطعیتى خدایى دارد. چشم پوشى و مسامحه اى در راه و روش او نیست. از ملامت ملامت گران نمى هراسد، از هیچ مقام و قدرتى نمى ترسد و بدون هیچ گونه ملاحظه اى تبهکاران را کیفر مى دهد.
قاطعیت، خصلت همه رهبران راستین الهى است و در امام مهدى علیه السلام این خلصت در حد اوج و کمال است و معیار پاک سازى اجتماعات بشرى همین است.
امام باقر علیه السلام فرمود: ((قائم قیام مى کند... بر اعراب سختگیر است و راه و روش او شمشیر بوده و در راه اجراى برنامه هاى الهى از ملامت ملامت گران بیم نمى کند)).(22)
امام کاظم علیه السلام فرمود: ((خداوند براى دوازدهمین امام از خاندان ما هر دشوارى را آسان مى گرداند و به دست او هر جبار سرسختى نابود مى شود و هر شیطان سرکشى هلاک مى گردد)).(23)
483: آیا در عصر ظهور، زندگى بشر سامان مى یابد؟
در زیارت نامه ها و روایاتى که درباره حضرت مهدى علیه السلام و عصر ظهور رسیده به زندگى اصیل و درست انسان در پرتو فروغ جاودانه تعالیم امام مهدى علیه السلام اشاره رفته است.
در زیارتى درباره حضرت مهدى علیه السلام مى خوانیم:... السلام على ربیع الانام و نضرة الایام... (24)؛ ((... سلام بر بهاران زندگى مردمان و طراوت روزگاران...)).
امام حسین علیه السلام فرمود؛منا اثنى عشر مهدیا... و آخرهم التاسع من ولدى و هو القائم بالحق یحیى الله به الارض بعد موتها... (25)؛ ((در خاندان ما دوازده مهدى است... آخر آنان نهمین فرزند من است که به حق قیام کند و خداوند، زمین مرده را با به دست او زنده کند...)).
امام صادق علیه السلام در تفسیر آیهاعلموا ان الله یحیى الارض بعد موتها...فرمود: یعنى خداوند زمین را با عدل قائم در رستاخیز ظهور او زنده مى گرداند پس از آنکه از ستم فرمانروایان ضلالت مرده باشد...)) (26)
484: سرلوحه برنامه هاى حضرت مهدى علیه السلام چیست؟
گسترش عدالت در سراسر گیتى در راس آرمان هاى انقلاب امام مهدى علیه السلام قرار دارد و از هدف هاى اساسى آن تحول عظیم جهانى است، چنان که این اصل از نخستین هدف ها و اصلى ترین برنامه هاى همه پیامبران بوده است، که در گذشته تاریخ، اجتماعات و مردمان را بدان فرا خوانده اند و در راه تحقق آن فداکارى هاى فراوان کرده اند. مى توان گفت بیشترین درگیرى و مبارزه پیامبران بر سر اجراى عدالت بوده است....
امام زمان علیه السلام در برابر طبقات آگاه و عالمان و روشنفکرانى که بخواهند به گونه اى در برابر اجراى عدالت بایستند مقاومت مى کند، و با کسانى که با توجیه کلام خدا و تاءویل آیات قرآن کریم، قصد تضعیف مبانى انقلاب او را دارند درگیر مى شود و آنان را از جلو راه انقلاب بر مى دارد.
((عدل)) به معناى رعایت دقیق حق و حقوق مردم و برابرى همه آنها در برخوردارى از حقوق و منافع مشروع و معقول خویش است، چنان که ((ظلم)) زیر پا نهادن حق و حقوق دیگران و نابرابرى و تبعیض ‍ است. عدالت، زمینه حیات اجتماعى تنها در بخش ویژه اى از جامعه نیست بلکه در همه ابعاد حیات فردى و اجتماعى عامل اصلى حیات و زندگى انسان، اصل عدالت و عدل است. عدل حیات زندگى است و زندگى بى عدالت مرگى است که حیات پنداشته مى شود.
امام حسین علیه السلام فرمود:لو لم یبق من الدنیا الا یوم واحد لطول الله عزوجل ذلک الیوم حتى یخرج رجل من ولدى فیملاها عدلا و قسطا کما ملئت جورا و ظلما. کذلک سمعت رسول الله یقول (27)؛ ((اگر از عمر دنیا تنها یک روز باقى مانده باشد خداوند آن روز را دراز گرداند تا مردى از فرزندان من قیام کند و زمین را از عدل و داد بیا کند آن گونه که از ستم و بیداد آکنده باشد. این چنین از پیامبر صلى الله علیه و آله شنیدم.))
امام زمان در لحظات نخستین پس از تولد دهان به سخن گشود و عرض کرد:... اللهم انجز لى ما وعدتنى و اتمم لى امرى و ثبت و طاءتى و املا الارض بى عدلا و قسطا (28)؛ ((خداوندا! به آنچه بر من وعده دادى وفا کن و امر مرا به کمال برسان و گام هاى مرا استوار بدار و زمین را به دست من آکنده از عدل و داد ساز.))
امام على علیه السلام درباره عصر ظهور حضرت مهدى علیه السلام مى فرماید:... لینزعن عنک قضاة السوء و لیقبضن عنکم المراضین و لیعزلن عنکم امراء الجور و لیطهرن الارض من کل غاش (29)؛ ((... امام مهدى علیه السلام قاضیان زشت کار را کنار مى گذارد و دست سازشکاران را از سرتان کوتاه مى کند و حکمرانان ستم پیشه را عزل مى نماید و زمین را از هر نادرست و خائنى پاک مى سازد.))