وجود امام مهدى علیه السلام در روایات شیعه ،وجود امام مهدى علیه السلام را از روایات شیعه چگونه مى توان به اثبات رسانید؟

216: وجود امام مهدى علیه السلام را از روایات شیعه چگونه مى توان به اثبات رسانید؟
وجود حضرت مهدى علیه السلام همانند ولادت آن حضرت را زا راه هاى مختلف مى توان به اثبات سانید که یکى از آنها، راه تواتر است. این راه را با ذکر مقدماتى به اثبات مى رسانیم:
مقدمه اول: در منطق ارسطویى خبر متواتر به خبر جماعت کثیر با کیفیتى تفسیر شده که محال است بر کذب و دروغ توافق کرده باشند. از این تعریف استفاده مى شود که خبر متواتر دو رکن دارد:
1- اخبار جماعت بسیار.
2- جماعت به حدى باشد که اجتماعشان بر کذب محال باشد.
در مورد احادیثى که دلالت بر وجود امام مهدى علیه السلام دارد رکن اول به حس و وجدان ثابت است زیرا به گوش خود شنیده و به چشم خود اخبار بسیارى که دلالت بر وجود حضرت مهدى علیه السلام دارد دیده ایم.
در مورد رکن دوم نیز ادعاى بداهت بر آن شده است و لذا در منطق ارسطویى خبر متواتر، یکى از قضایاى شش گانه بدیهى شمرده شده است.  
مرحوم شهید صدر رحمة الله علیه معتقد است که سبب پدید آمدن یقین در قضیه متواتر و تجربى حساب احتمالات است، نه آنچه منطق ارسطویى مى گوید که قضیه متواتر از بدیهیات اولیه همانند ((کل اعظم از جزء)) است. در مورد یک خبر اولین شخصى که شناخته شده نیست از آن خبر میدهد درصدى از احتمال مطابقت با واقع در آن است و همینطور نفر دوم و سوم و... تا به حدى خبرها مى رسد که احتمال مطابقت با واقع به حدى قوى مى شود که احتمال مخالفت با واقع ضعیف یا معدوم مى گردد و لذا انسان در مفاد آن خبر به یقین مى رسد.
مقدمه دوم: در مورد خبر متواتر لازم نیست که هر یک از خبردهندگان ثقه و عادل باشند بلکه همین که کذب و تعمد آنها بر دروغ ثابت نشود کافى است در حصول علم و یقین به خبر از راه تواتر.
مقدمه سوم:
تواتر بر سه قسم است:
1- تواتر لفظى: که محور مشترک در تمام خبرها لفظ خاصى است همانند حدیث:من فسر القرآن براءیه فلیتبوء مقعده من النار.
2- تواتر معنوى: که محور مشترک تمام خبرها قضیه اى معنوى و محدود است همانند حدیث کساء.
3- تواتر اجمالى: که محور مشترک در تمام خبرها و لازمه التزامى قضیه است همانند خبر از شجاعت امیر المومنین علیه السلام که گر چه قضایا مختلف است ولى همگى در یک لازمه مشترک هستند و آن شجاعت امام امیر المومنین علیه السلام است. در مورد موضوع وجود و ولادت امام مهدى علیه السلام نیز مى توانیم از این طریق به یقین برسیم. و لذا جاى این نیست که روایات این موضوع مورد بررسى سندى قرار گیرد زیرا با مراجعه به ابواب مختلف مناسب با موضوع مى توان یقین به ولادت و وجود امام مهدى علیه السلام از راه حساب تراکم احتمالات پیدا کرد به جهت اینکه همگى در یک خبر اشتراک نظر دارند که همان ولادت و وجود امام مهدى علیه السلام است.
217: ابواب حدیثى که دلالت بر وجود امام مهدى علیه السلام دارد کدام است؟
در مصادر حدیثى شیعه ابوابى به چشم مى خورد با روایات فراوان که هر کدام دلالت صریح یا ضمنى یا التزامى بر ولادت و وجود امام مهدى علیه السلام دارد و تعداد زیادى از آنها صحیح السند است. اینک تنها به این ابواب به صورت فهرست وار اشاره مى کنیم:
1- حجت بر خلق تنها توسط امام قائم است. در ذیل این باب ده ها روایات وجود دارد که برخى از سندها صحیح است.(1)
2- ائمه ارکان زمین هستند.(2)
3- براى هر زمانى هدایت گرى است.(3)
4- ائمه والیان امر خدایند.(4)
5- امام مایه حیات مردم است.(5)
6- احادیث غیبت: ده ها روایت در مصادر حدیثى وجود دارد که دلالت بر اصل غیبت دارد و تعداد بسیارى از آنها صحیح السند است. روایاتى که کلینى و دیگران در کتاب هاى حدیثى خود نقل کرده اند.(6)
ابن فارس مى گوید: ((ماده (غیب) اصل صحیحى است که دلالت بر مستور بودن شى ء از چشم ها دارد)).(7)
فیومى مى گوید: ((ماده غیبت به معناى دور شدن شى ء است...)).(8)
7- احادیثى که دلالت بر وجود دو غیبت براى حضرت مهدى علیه السلام دارد (ده حدیث).
8- احادیثى که دلالت دارد بر اینکه غیبت او طولانى است (نود و یک حدیث).
9- روایاتى که دلالت بر علت غیبت دارد (هفت حدیث).
10- روایتى که دلالت بر فواید وجود او انتفاع مردم در عصر غیبت از حضرت دارد (هفت حدیث).
11- روایاتى که دلالت بر طول عمر او دارد (سیصد و هیجده حدیث).
12- روایاتى که دلالت دارد بر اینکه او دائما در سن جوانى است (هشت حدیث).
13- روایاتى که بر فضیلت ایمان به آن حضرت در عصر غیبت دلالت دارد. (بیست و سه حدیث).
---------------------------
1-کافى، ج 1، ص 177، ح 1 و 2 و 4 و...؛ کمال الدین، ج 1، ص 220؛ و....
2-کافى، ج 1، ص 197، ح 2.
3-کافى، ج 1، ص 191 و 192، ح 1 و 2 و 3.
4-کافى، ص 193، ح 6.
5-کافى، ص 203، ح 2.
6-کافى، ج 1، ص 336، ح 4 و 8 و 10 و 15 و 18؛ کمال الدین، ج 2، ص 480؛ و....
7-معجم مقاییس اللغه، ماده غیب.
8-مصباح المنیر، ماده غیب.
-----------------------
علی اصغر رضوانی