فدک در فراز و نشیب ، نقد و بررسى حدیث انحصارى، اندیشه اى در روایت

اندیشه اى در روایت

حال که این روایت را به گونه هاى متفاوت از بُخارى و مُسلم نقل کردیم و از چگونگى تصرّفات و تحریفات بُخارى آگاه شدیم، جا دارد که ما و نگارنده نامه در این نقل ها بیندیشیم و به نکات آن توجّه نماییم. نکات جالبى در آن ها دیده مى شود:

1 ـ ظاهر روایت چنین است که على علیه السلام و عبّاس فدک را مطالبه کرده بودند، بنا بر این، مرجع ضمیر «ها» فدک است.

2 ـ پر واضح است که مطالبه امیر مؤمنان على علیه السلام به عنوان نیابت از طرف حضرت زهرا علیها السلام، و مطالبه عبّاس از باب ارث خودش بوده است.

این موضوع آشکارا در سخن یاقوت حموى در معجم البلدان ـ آن سان که نقل کردیم ـ دیده مى شود و نمى توان گفت: شاید آنان اموال دیگرِ رسول خدا صلى اللّه علیه وآله غیر از فدک را خواسته بودند.

3 ـ عمر فدک را به آنان بازگرداند و گفت: «با این شرط که با خدا عهد کنید که...».
این رفتار وى دروغ شمردن عملى حدیث «إنّا معاشر الأنبیاء...» است.

همچنین این نکته را به ذهن مى آورد که چرا خود ابوبکر با گرفتن تعهّد فدک را به زهرا علیها السلام باز نگرداند؟

4 ـ در این حدیث از اختلاف میان على علیه السلام و عبّاس درباره فدک، رفتن آن ها به نزد ابوبکر و عمر براى داورى و توهین عبّاس به على علیه السلام سخن به میان آمده است. این موضوعى است که هرگز نمى توان آن را تصدیق کرد و پذیرفت.

5 ـ عمر بن خطّاب در جریان گرفتن فدک و باز نگرداندن آن به حضرت على و حضرت زهرا علیهما السلام شخصاً همکار اصلى ابوبکر بود، با این حال چگونه ممکن است در زمان حکومتش آن را باز گردانده باشد؟

البتّه باید گفت: این مطلب از جمله قراین و شواهدى است که نشان مى دهد که مقصود آنان از گرفتن فدک در آن زمان، خود فدک نبوده، بلکه غرض دیگرى در میان بوده است، چنان که مطالبه آن از جانب حضرت على علیه السلام و سیّدة النساء فاطمه زهرا علیها السلام نیز هدف دیگرى داشته است.